Canalblog
Editer l'article Suivre ce blog Administration + Créer mon blog
Publicité
auvergnat oûbirnhat
9 octobre 2022

Lou prouget minimalisto

   Acò's un tèste en cevenòu del senhe Ive Gourgaud. Sòn prou d'acòrdi din lei grandos lìnios, un pauc mai ambicious per que voûrion que l'oûvirnhat s'ensenhe de manièro oubligatòrio à la scòuo à toùti li nivèls.

   Tant i o, eimån aquil tèste :

                                                      

Ive Gourgaud

 

 

I a, en Ceveno coumo de pertout, de poulidos gleisotos roumano que fan partido de nostes païsages de toujour : pamens savèn prou que de mounde que pratìcou n'i a pas gaire, e que n'i a foços d'aquestos glèiso que soun bouido, ou gaire s'en manco. Mè n'i aurié - ti prou d'acò per las laissa s'arouina ? E entrenteni las glèiso es-ti pas lou devé de touto la coumunauta, catoulico ou nou ? Es be tout vist que fòu respoundre de oi, qu'aquestos glèiso sou foço mai qu'un lio per prega ; fan partido de noste patrimòni, saguèrou bastido per nostes paires, per nostes reire. Poudès pratica la religieu que voulès ou èstre atèu ; empacho pas qu'avès l'oubligacieu d'apara aquestes mounumen, de lous adouba, de lous fa valé e revieure, amai siègue en deforo de la pratico religiouso.

À noste avejaire es tout parié per nosto lengo regiounalo : nous saguè dounado per nostes reires, e toutes lous Cevenòu, amai la parlèssou pas, amai aguèssou pas dins l'idèio de tourna l'aprene, an l'oubligacieu de recouneisse qu'es uno richesso coumno e que fai partido de nosto persounalita vertadièiro. Aima las glèiso roumano, acò's pas la marco seguro qu' "anas à la glèiso" : tout parié, aima sa lengo regiounalo vòu pas dire "parla la lengo". Soulamen que, per las lengos coumo per las glèisos, vous sara demanda à toutes de respeta lou patrimòni, de lou pas nega, de lou pas abourela.

Lou prouget "minimalisto"

Acò's lou que voulen apara, e se li dise minimalisto, es amour que lou vésou ansin lous "massimalisto", que soun lous oucitanisto embé quauques felibre : per eles nostre prouget es trop mesura, trop moudèste. Mè fòu bien coumprene que nautres aven pas per toco de nous revenja de l'Istòrio : sèn de moudera per que cresèn pas que i aguèsso mai agu uno "Oucitaniè" de Niço à Bourdèu. En mai d'acò sèn dinc un tems de crìsi financiero e soucialo e acò nous semblo gaire realisto de demanda as elegit de la Republico uno proumoucieu lenguistico que li foudrié uno fourtuno per poudre capita. : pensas soulament à la fourmacieu das proufessour per ensegna la filousoufìo, lou dre, l'architeturo, la fisico... en oucitan / lengo d'o ! Per quant à l'oubligacieu per lous establimen publique d'estampa de papié bilengo francés - lengo regiounalo, l'idèio pò sembla simpatico, mè vous demande un pau quau se n'en serviriè d'aqueles fourmulàri ? Quau aurié besoun de la lengo regiounalo s'avié lou tèste en francés ? Sens aublida que la "lengo regiounalo" sariè de segu par lou cevenòu mè l'oucitan lengadoucian qu'es uno formo de lengo prou desparièiro.

Avèn, nautre, prou de respet per lous elegit de touto tendéncio per assaja de lous embarca din de prougramo de coulouracieu naciounalitàrio, que nous semblo en mai d'acò que demandariou trop de menjan uman e financié. Cresèn en verta, que nostos lengo regiounalo an ges de voucacieu à veni "lengo naciounalo". De segu que n'en sou capablo : en cevenòu se pò parla de poulitico, de filousoufìé, de matematico, de tout so que voulès; mè fòu jamai aublida que nostos poupulacieu vòlou pas d'un tau desti per lus lengo terradounenco, es be per acò que las an abandounado per parla francés.

Se voulès un image diren que lou prouget das oucitanisto e de lus aligat sariè de prene uno pichoto dougariè de campagno per ne fa un subremercat à la modo, dan tems que nautre pensan que las drouguistariès de campagno sou prou poulido amai utinlo : aiman mai de las serva talo coumo soun que noun pas las trasfourma d'à founs, à la risco de las fa creba.

Me dirés que dinc uno pichoto drouguistariè li poudès pas tout croumpa : mè se li anas es pas per croumpa qué que siègue ! Li anas per trouba de causo qu'aurés pas dinc un subremercat : lou gentum dau mounde, lou sourire, la coumplicita, tout un biais d'èsse ensem e d'èsse nautres.

Es acò, es aqueste biai de vieure, cadus hou pò coumprene, que cercan din nosto lengo terradounenco.

Ive Gourgaud, nouvembre de 2 009

 

Publicité
Publicité
Commentaires
auvergnat oûbirnhat
Publicité
Archives
Publicité